Co każdy uczeń wiedzieć powinien
JAK POPRAWIAĆ WYPRACOWANIA
1. Poprawiamy tylko błędy oznaczone na marginesach lub opisane pod tekstem wypracowania (chyba że praca jest nie na temat i trzeba ja napisać powtórnie).
2. Korekta ma formę odniesienia się do poszczególnych, ponumerowanych błędów według następujących zasad:
a) błędy interpunkcyjne - przepisujemy raz całe poprawione zdanie - od 20 x 2015 uzasadniamy użycie znaków przestankowych!
b) błędy ortograficzne - piszemy poprawnie słowo, w którym zrobiliśmy błąd (5 razy - po uprzednim sprawdzeniu pisowni);
c) pozostałe błędy - w sposób dowolny, ale tak, by widać było zrobioną korektę (np. można skreślić w tekście pracy niepoprawny zapis i nad nim zapisać formę poprawną innym niż czerwony i niebieski kolorem długopisu albo zapisać poprawną formę pod tekstem wypracowania z odniesieniem do numeru błędu).
d) w poprawie uwzględniamy także numerowane komentarze nauczyciela (np. brak tematu pracy, zbyt obszernie, za krótko)
3. Poprawę oddajemy razem z oryginałem pracy.
4. Pamiętamy o zasadzie:
Im bardziej się przyłożysz do napisania pierwszej wersji wypracowania (kryterialne sprawdzenie własnej pracy przed oddaniem nauczycielowi i niepisanie w ostatniej chwili), tym mniej wysiłku będzie Cię kosztować jego poprawa.
5. Uczniowie, którzy w roku szkolnym 2014/15 zawsze oddawali wypracowania domowe i ich poprawę, otrzymują przywilej oceny odroczonej, czyli stopień za wypracowanie dostaną po poprawieniu wskazanych przez nauczyciela błedów. Przywilej obowiązuje przez trymestr.
POZNANE I OMÓWIONE POJĘCIA
- aktualizacja raz w tygodniu- ostatnia: 9.05.
Terminy językowe
KLASA PIERWSZA
fleksja, części mowy, wyrazy odmienne i nieodmienne; błąd, błędy: językowe, w zapisie, stylistyczne, graficzne, fleksyjne, składniowe, leksykalne, frazeologiczne; znaczenie wyrazu, znaczenie szczegółowe rzeczownika - rzeczowniki pospolite, własne, żywotne, nieżywotne, osobowe, nieosobowe, konkretne (zmysłowe), abstrakcyjne (umysłowe); rodzaj, liczba, przypadek, temat fleksyjny (temat), końcówka fleksyjna (końcówka), temat oboczny, oboczności - samogłoskowe i spółgłoskowe, głoski oboczne, sylaba (zgłoska), funkcja litery "i" (zgłoskotwórcza i zmiękczająca), litera, deklinacja, głoska, synonimy, antonimy, wyrazy pokrewne, przymiotnik, imiesłów przymiotnikowy, frazeologizm, neologizm znaczeniowy (neosemantyzm), zaimek - przymiotnikowy i rzeczownikowy, funkcja przymiotnika, rzeczownika a funkcja zaimka przymiotnikowego i rzeczownikowego; inne funkcje zaimków - zaimki: zwrotny, wskazujący, osobowy, dzierżawczy, pytający, przeczący, upowszechniający, nieokreślony; formy długie i krótkie zaimków i zasady ich użycia; przysłówek, przysłówek odprzymiotnikowy, zaimek przysłowny; liczebnik - ilościowy: główny, zbiorowy, ułamkowy; porządkowy; określony, nieokreślony (kryterium podziału ze względu na znaczenie); prosty, złożony (kryterium podziału ze względu na budowę); zasady użycia liczebnika zbiorowego; zasady ortografii polskiej - fonetyczna, morfologiczna, umowna, historyczna; treść a zakres wyrazu; zasady przestankowania - przecinek (wyliczanie, wydzielanie apostrof, rozdzielanie zdań składowych).
KLASA DRUGA
zaimki liczebne, mowa zależna, mowa niezależna - ich funkcje; zdanie wprowadzające, zdanie wprowadzane, dialog, monolog, pauza a cudzysłów,wtrącenie, zdanie rozbite, imiesłów przysłówkowy jako zastąpienie orzeczenia w zdaniu; czasownik - stanowy, czynnościowy, dokonany, niedokonany, aspekt (postać) czasownika; formy gramatyczne czasownika - liczba, rodzaj, osoba, czas, tryb, czasowniki osobowe i nieosobowe (imiesłowy, formy zakończone na -no i -to, bezokoliczniki); pisownia partykuły "by", wtrącenie jako uzasadnienie użycia przecinków; strony czynna, bierna i zwrotna, przechodniość czasownika; pisownia "nie" z różnymi częściami mowy, pisownia partykuł wzmacniających; partykuły i ich funkcje (modyfikowanie i zmiana znaczeń) - wzmacnianie, przeczenie, potwierdzanie, przypuszczanie, życzenie, rozkazywanie, pytanie, watpienie, wyrażanie pewności; spójniki, przyimki - proste i złożone; wyrażenie przyimkowe, pisownia przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych; wykrzykniki, homonimy; wypowiedzenia - zdania a równoważniki, zdanie pojedyncze, zdanie złożone, grupa podmiotu, grupa orzeczenia, zdanie proste (nierozwinięte), zdanie rozwinięte, związki, szeregi, części zdania, związek główny, związki poboczne, orzeczenie - orzeczenie imienne (orzecznik, łącznik), orzeczenie czasownikowe; podmiot - gramatyczny, logiczny, szeregowy, towarzyszacy, domyślny, zdanie bezpodmiotowe; przydawka, dopełnienie - bliższe i dalsze; okolicznik - sposobu, miejsca, czasu, celu, przyczyny, miary i stopnia, warunku, przyzwolenia;
Terminy literackie
KLASA PIERWSZA
fikcja, fantastyka, baśń, legenda, konwencja, argument, teza, zaproszenie, świat przedstawiony, realizm, fabuła, zdarzenie, wątek, akcja, charakterystyka - pełna, cząstkowa,indywidualna, zbiorowa, bezpośrednia, pośrednia, porównawcza, statyczna, dynamiczna, plan zdarzeń ramowy i szczegółowy, komunikacja - werbalna i niewerbalna, komunikat - pytania o komunikat: kto mówi? do kogo? o czym? jak mówi? w jakich okolicznościach?; kanały komunikacyjne (wizualny, wokalny, werbalny), sposoby niewerbalnego komunikowania (gesty, mimika, kontakt wzrokowy, aparycja, strefy interpersonalne - intymna, osobista, społeczna, publiczna; strój, fryzura, dotyk i inne); komunikowanie uwarunkowane kulturowo i społecznie, akt mowy, składniki (elementy) komunikatu - nadawca, odbiorca, kod, komunikat, kontekst, kontakt; warunki niezbędne do aktu komunikacji (znajomość słownictwa i reguł gramatycznych, intencja i cel, efekt - skutek odbioru); bohater - główny, pierwszoplanowy, drugoplanowy, bohater dalszych planów, bohater epizodyczny, tytułowy; epizod, mit (kosmogoniczny, teogoniczny,antropogeniczny, genealogiczny), mitologia, funkcje mitów - sakralna (religijna), poznawcza, światopoglądowa, starożytność - ramy czasowe, kultura europejska jako dziedzictwo antyku i Biblii, Homer, opowiadanie twórcze i odtwórcze, narrator, narracja, odbiorca narracji, autor, czytelnik, dystans czasowy narratora wobec przedstawianych zdarzeń, epika, literatura, styl homerycki, spór homerycki (kwestia homerycka), patos, teksty kultury, melorecytacja, parafraza , homo viator, adaptacja, epos, stały epitet, porównanie homeryckie, motywacja bohatera, apostrofa; ekranizacja; opis statyczny i dynamiczny, opis wtopiony i wyodrębniony, ogólny i szczegółowy, rzeczowy i artystyczny, opis jako element narracji, opis jako samodzielna wypowiedź pisemna (wypracowanie); funkcje opisu; narrator pierwszoosobowy (konkretny), narracja pierwszoosobowa, narrator trzecioosobowy (abstrakcyjny), narrator wszechwiedzący, narracja trzecioosobowa; anafora, motywy oniryczne (1d), powieść detektywistyczna (1a), instrukcja , przepis , kryteria podziału utworów epickich: sposób kreowania świata przedstawionego (realistyczne i fantastyczne), tematyka (np. przygodowe, podróżnicze, obyczajowe, psychologiczne, kryminalne, detektywistyczne); środki poetyckiego wyrazu - epitety, porównania, metafory; środki fonetyczne - wyrazy dźwiękonaśladowcze (onomatopeje) - 1d.
KLASA DRUGA
archetyp, instrukcja, przepis, dialog jako forma wypracowania, toposy, motywy oniryczne (2a), powieść detektywistyczna (2d), środki fonetyczne - wyrazy dźwiekonaśladowcze (onomatopeje) - 2a, mity przyrodnicze, opis uczuć jako forma wypowiedzi, kalokagatia (kalos kagathos) jako starożytny idał wychowawczy, igrzyska olimpijskie; klasyfikacja utworów epickich według kryteriów: gatunki, przeznaczenie (odbiorca), czas powstania a czas przedstawiony, tematyka, sposób kreowania świata przedstawionego; teatr, amfiteatr - skene, orchestra, theatron, proskenion; parodos, epejsodion, stasimon, eksodos, prologos, pieśń kozła, dytyramb, dramat jako rodzaj literacki, tekst główny a tekst poboczny, didaskalia, katharsis, litość i trwoga, tragedia, komedia,dramat satyrowy, agon, archont, aktor, tetralogia, protagonista, choreg, koryfeusz, onkos, koturny, chiton, maska, kommos, fatum, tragizm, konflikt tragiczny, bohater tragiczny, komizm, zasada dekorum; zasady kompozycji utworów - kontrast (przeciwieństwo) i paralelizm (podobieństwo); list prywatny, erystyka, retoryka, zasada trzech jedności; opis bibliograficzny, bibliografia, filozofia, jońscy filozofowie przyrody, kosmogonia, arche, dualizm, monizm, racjonalizm, empiryzm, sofiści, etyka, cnota, filozof,
Aurea dicta (złote myśli, sentencje)
- Panta rhei (Wszystko płynie. Nie można wejść dwa razy do tej samej wody.) - Heraklit z Efezu
- Wiem, że nic nie wiem - Sokrates
Postacie
STAROŻYTNOŚĆ - Homer, Tyrteusz (Tyrtajos), Safona, Horacy, Cyceron, Tespis, Sofokles, Eurypides, Ajschylos, Arystofanes, Heraklit z Efezu, Tales z Miletu, Pitagoras, Demokryt z Abdery, Sokrates
ŚREDNIOWIECZE - ,